Iran

Het heeft me engelengeduld gekost, maar ik ben eindelijk aangekomen in het 8ste en meteen ook laatste land dat ik doorkruis tijdens mijn grote reis: ‘The Road Ahead’. Er rest mij gelukkig nog voldoende tijd om kennis te maken met een land dat langzaam aan probeert zijn deuren meer open te zetten voor buitenlandse bezoekers: “Welkom in Iran”


President Hassan Rohani laat verstaan dat zijn land nu vrede en vriendschap voor de Amerikanen wil brengen. Een sterke uitspraak,want de Iranese relatie met het Westen is al jaren niet zo positief…. Fundamentalistische Ayatollahs, omstreden nucleaire programma’s, geschifte presidenten….dat is het beeld wat we in het Westen meestal van Iran hebben. Nu wil het land van die negatieve reputatie af, maar men heeft nog een lange weg voor de boeg!
Misschien waait er wel een nieuwe wind? Deze reportage is het reisverslag, mijn verhaal hoe ik Iran heb beleefd.
Ingekort verhaal 1ste nacht : Tent!


Tabriz is de derde grootste stad van Iran en ligt aan enkele belangrijke oude handelsroutes. Het groeide in de achtste eeuw na Christus uit tot een belangrijk knooppunt aan de noordelijke zijderoute richting Turkije. Tabriz telt talloze historische gebouwen maar De Blauwe moskee uit 1465 is de belangrijkste. De moskee dankt haar naam aan het gebruik van blauwe tegels. Tijdens een aardbeving raakte de moskee zwaarbeschadigd. Slechts de ingang bleef overeind staan. In het begin van de 20e eeuw werden er herstellingswerken uitgevoerd.
Tabriz staat bekend om zijn enorme bazaars overdekt met gewelven en bogen. Een wandeling door de grootste bazaar van het land is een feest voor alle zintuigen.


Geld in Iran is een verhaal apart en moet wel wennen. In de eerste plaats is er geen internationaal geldverkeer, dus geen geldautomaten en geen pinbetalingen voor buitenlanders. Je volledige reisbudget dien je contant mee te hebben. Die cash euro’s of dollars moet je dan op de markt wisselen in Real.. Het blijft goochelen met alle nullen, ook omdat ze vaak de toman, een andere eenheid, gebruiken die 10 Rial is. Bijkomende moeilijkheid is dat er overal Arabische cijfers worden gebruikt.


In het hectische Quazvin vindt ik een chauffeur die me zal loodsen door één van de mooiste natuurgebieden van Iran: De Alamut-vallei. >>>Video 0093
De rijden door een fenomenaal eindeloos berggebied. De weg slingert zich door de vallei vol wisselende kleuren. Hier kom ik tot rust en geniet ik van al het moois dat aan me voorbijglijdt.
De ruïnes van het beruchte Alamut kasteel liggen boven op een bergkam. Dit was de thuisbasis van de sekte der Assassijnen, waarvan de geruchten gingen dat zij bedwelmd door hasj de strijd aangingen met hun rivalen. Het uitzicht vanaf het kasteel dat we na een forse klim bereiken is prachtig, maar het kasteel zelf stelt niet veel voor. De delen die zichtbaar zijn afgedekt met lelijke afdakjes.


Iran is voor het overgrote deel een traditionele samenleving, met een sterke nadruk op het gezin. Zo gaan vrouwen en mannen gescheiden van elkaar om en geven elkaar geen hand. Hoewel een chador voor vrouwen niet verplicht is wordt dit traditionele kledingstuk vaak gedragen, met name in de lagere klassen van de bevolking.De mensenrechten worden in Iran regelmatig geschonden. Vrouwen worden volgens de Iraanse visie op de sharia, de islamitische wetgeving, achtergesteld. Omdat het regime van het land een strikte scheiding van de seksen aanhoudt, zijn er relatief veel vrouwelijke artsen en advocaten. Zij behandelen dan uitsluitend vrouwen.
Bij Iraanse vrouwen denken wij nog vaak aan de beelden van zwarte chadors. Deze zijn ook nu nog volop in het straatbeeld aanwezig, maar het is leuk om te zien hoe in de steden met name jonge vrouwen en meiden hier mee om gaan: een kleurige shawl laat een flink stuk haar zien, ze dragen een strak jasje, knalrode lipstick, opvallende sierraden en hoge hakken of ze lopen zo met hun shador te jongleren dat de hippe kleding niet onopgemerkt blijft, soms bij het ordinaire af. Buiten de steden is het bijna overal chadors.


Iran is sinds de Revolutie van ’79 een islamitische republiek. De alom aanwezige portretten van Khomeini herinneren hieraan. Iran heeft een unieke staatsstructuur, die in geen enkel ander land voorkomt. De islam heeft een allesbepalende invloed op het leven in Iran. De grondwet bepaalt dat de Hoogste leider van Iran altijd een islamitisch geestelijke moet zijn en alle wetsvoorstellen worden door islamitische geestelijken beoordeeld voordat ze in werking mogen treden.
Teheran, de explosieve hoofdstad van Iran telt meer dan 10 miljoen inwoners en maar liefst 3 miljoen auto’s.Heden en verleden lopen hier in elkaar over.


Iran, het vroegere Perzië heeft een bijzonder lange geschiedenis en kan met recht één van de bakermatten van de beschaving worden genoemd. Een bezoek aan Iran betekent 2500 jaar in de geschiedenis terug willen gaan, genieten van kleurrijk betegelde paleizen en moskeeën, je verbazen over het feit dat Iraanse steden zo modern zijn, maar daarnaast ook het gevoel krijgen dat de tijd heeft stilgestaan van zodra je een bazaar induikt. Dit is een ideale plek om kennis te maken met de gastvrije en nieuwsgierige bevolking. De bazaar wordt erg druk bezocht en op iedere hoek van de straat wordt handel gedreven.


Vlakbij de bazaar ligt het weelderige GOLESTAN paleis. Het toont de succesvolle integratie van vroegere Perzische kunstnijverheid en architectuur met Westerse invloeden. Golestan is gebouwd rond een tuin en vormt één van de oudste groepen gebouwen in Teheran. De meest karakteristieke kenmerken en ornamenten dateren uit de 19e eeuw. Het paleis is tot op de dag van vandaag een bron van inspiratie voor Iraanse kunstenaars en architecten.


De voormalige Amerikaanse ambassade in Teheran is berucht. In 1979 bestormden opstandige studenten het gebouw en gijzelden het personeel. Pas anderhalf jaar later kwamen ze weer vrij, maar tussen Iran en Amerika is het sindsdien nooit meer goed gekomen. De ambassade is nooit meer opengegaan.
De Iraniërs die ik heb ontmoet en gesproken waren opvallend toegankelijk en deden er alles aan om me duidelijk te maken dat ze een gastvrij volk zijn. Ze willen allemaal héél graag dat ik een positief beeld overbreng in mijn thuisland.
Isfahan is zonder meer de mooiste stad van Iran. Niet voor niets prijkt deze parel op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Een hoogtepunt van islamitische en oosterse architectuur. De stad pronkt met zijn schitterende moskeeën, sierlijke bruggen, prachtige paleizen, bazaars en theehuizen.
Dat Isfahan wonderbaarlijk mooi is merk je in het kloppend hart van de stad. Welkom op het Imam Hosseinplein en het reusachtige Imam Khomeyniplein. ’s Avonds verzamelen de bewoners zich hier rond de vijvers, fonteinen en tuinen. Het is 4 keer zo groot als het San Marcoplein in Venetië. We bemerken de belangrijkste monumenten uit de tijd van Sjah Abbas. De imammoskee met turquoise minaretten, de Sjeik Lotfallah-moskee en het Ali Qapu-paleis.


Kunstambachten in al hun vormen komen aan bod.De immense bazaar is opgedeeld in afdelingen die ieder hun eigen producten aanbieden. Tapijten, antiek, gouden sieraden, kleding, pannen en potten, boeken en waterpijpen ,alles wordt hier aan de man gebracht.
Na een lange en uitputtende busreis kom ik aan in de eeuwenoude woestijnstad Yazd. De hoge temperaturen zijn er drukkend. De zwoele hete woestijnlucht is hier vermoeiend. Het oude centrum van Yazd is één groot doolhof: een wirwar aan kronkelige straatjes waar, verscholen achter de muren, het leven zich op de binnenplaatsen afspeelt. Boven de muren zie je windtorens, die voor verkoeling moeten zorgen tijdens de loeiwarme zomers.


Tijdens mijn bezoek aan Yazd ontmoet ik kinderen van Afghaanse vluchtelingen. Ongeveer twee miljoen Afghaanse vluchtelingen in Iran leiden een moeilijk bestaan . Ze doen de jobs die de Iraniërs niet willen doen, worden als tweederangs burgers gezien en hebben geen status. In tegenstelling tot Iraakse vluchtelingen hebben Afghanen geen volledige toegang tot gezondheidszorg en onderwijs en sinds de val van de Taliban drijft de Iraanse regering de Afghanen terug naar huis.
Ik beleef The Road Ahead nu door de droge woestijn van Iran. Het is genieten van een prachtig uitgestrekt maanlandschap. Door erosie aangetaste bergen rijzen op uit de woestijngrond.


Kharanaq is een oud verlaten dorpje van bouwvallige lemen huizen, omringd door muren en verdedigingstorens. Op een eigenaardige manier zijn sommige gebouwen gerestaureerd. Tot vijftig jaar geleden woonden hier 300 mensen. De citadel is inmiddels deels vervallen tot een ruïne.
Chak Chak is een Zoroastrisch bedevaartsoord. Deze godsdienst bestond al vóór de Islam en heeft nog steeds aanhangers in Iran wat blijkbaar wordt toegestaan. Chak Chak is een pelgrimsoord voor aanhangers van het Zoroastrisme.De naam betekent ‘drup drup’ en de pelgrims komen dan ook af op het water dat hier uit de rotsen druppelt – een wonder in de woestijn.
Meybod is een woestijnstad van antieke oorsprong. Het meest beroemd is Meybod vanwege zijn kasteel uit 1300; Narien Ghaleh. Het kasteel is geheel uit leem en daardoor nogal in verval. Na het klimmetje omhoog naar het kasteel wordt ik beloond met een fantastisch uitzicht.
Duiventoren, Meybod

De miljoenenstad Shiraz,op zo’n kleine 1000 kilometer van Teheran, is de meest zuidelijke stad die ik aandoe tijdens mijn reis door Iran. Shiraz is beroemd om haar dichters en tuinen. In het midden van het centrum ligt het historische fort. Met behulp van 12.000 arbeiders liet leider Karim Khan in 1760 hier een koninklijk district bouwen. Shiraz werd toen ook de hoofdstad van het land. Tot op de dag van vandaag bevindt zich hier één van de meest verfijnde overdekte bazaars van Iran.


Op 65 kilometer van Shiraz ligt het belangrijkste historische monument van Iran. De schoonheid van de ruïne van Persepolis getuigen van de glorietijd van het machtige Perzische rijk. Koning Darius de Grote begon in 512 voor Christus met de bouw van dit uitgestrekte paleizencomplex. De site werd geplunderd en gedeeltelijk in brand gestoken door Alexander de Grote tijdens zijn veroveringstocht. Vroeger kwamen de afgevaardigden van alle Perzische volken hier hun geschenken brengen aan
de koning. In de reliëfs van de paleizen zijn deze taferelen uitgebeeld en
bijzonder goed bewaard gebleven. Persepolis wordt gerekend tot de 20 mooiste verloren steden op aarde.


Vlakbij Persepolis liggen vier koningsgraven op een hoge
berg. Hier kom je meer te weten over het Zoroastrisme, de staatsreligie van het
Perzische Rijk totdat in de 7e eeuw de Islam zijn intrede deed. Doorgaans
werden de doden op afgelegen heuveltoppen gelegd om daar opgegeten te
worden door gieren en honden. Koningen daarentegen kregen na de dood
een bijzondere behandeling, en dat is zichtbaar bij de immense graven die
zijn uitgehouwen in de rotswanden.

Als fijnproever van mooie natuurlandschappen,interessante culturen, lekkere lokale keuken, leerrijke geschiedenis , en een gastvrije lokale bevolking viel ik in Iran van de ene verbazing in de andere. Deze boeiende mix maakte mijn bezoek aan het land apart. Het werd een buitengewone belevenis. Niet alles verliep onmiddellijk van een leien dakje, maar met het nodige geduld en respect heb ik er een onvergetelijke tijd gehad. Iran is een sublieme bestemming waarvan ik de mooie herinnering mijn hele leven lang zal koesteren!